Story of Şile Fabric 2
Tahsin Hoca Craft İstanbul.Şile Bezi.Story of Şile Fabric. Product of Istanbul
Narrator Tahsin Istengel
Location Craft İstanbul:
Video Nurdogan Senguler
Instagram, @nurdogansengule
Şile Fabric is a rare textile product that has been woven, processed, and used in various applications from home textiles to clothing for over 150 years. It is a unique textile that blends historical significance with modern relevance. Şile Fabric is a type of crinkled weaving created using the “bez ayağı” technique. The surface of the crinkled weave features a distinctive natural pattern resembling fine paths of folds. Due to its crinkled structure, which varies in width depending on the twist of the threads, air remains between the fabric and the body, providing thermal insulation as the fabric does not cling to the body. The production process begins with boiling first-class, 100% raw cotton threads in a wooden fire, a copper cauldron, and a water and flour mixture. Each stage of preparing the weaving warp and weaving the fabric involves the skilled hands and labor of the people of Şile.
Traditionally woven with true edges, Şile Fabrics are washed in the mildly salted waters of the Black Sea and dried on the fine sands of the Şile shores. Thus, genuine Şile Fabric matures through the labor of Şile’s people, acquiring its unique regional identity with the sea and sands of Şile. The women of Şile also embroider and adorn the fabrics with intricate needlework and lace, weaving their sorrows, joys, and life experiences into the fabric.
The First Geographical Indication Product of Istanbul
Geographical indications can be defined as signs that indicate products with a distinctive quality, reputation, or other characteristics associated with a specific geographical area, region, or country. To protect the unique, cultural, and artistic value of Şile Fabric, a geographical indication application was made, and on December 12, 2017, Şile Fabric was awarded the geographical indication mark, becoming Istanbul’s first product with such a designation.
Tarihçe
Bir milletin kültürel değerlerini, tarihini, sanat anlayışını en iyi şekilde ifade ettiği alanlardan biri olarak kabul edilen el sanatları, geçmişten günümüze yörelerin yaşam öykülerini, eserlerini canlı olarak bizlere sunmuştur.
150 yılı aşkın bir geçmişe sahip olan Şile Bezi, 1950 yıllarına kadar yerli halkın kendi giyim ihtiyaçlarını karşılamak için üretilmekteydi. İlçe merkezinden doğuya doğru uzanan Karadeniz kıyı köylerinde Kabakoz, Karacaköy, Bozgaca, Kızılcaköy ve Yeşilçay’a kadar uzanan köylerde Şile Bezi’nin ilk defa dokunduğu bilinmektedir. Şile Bezi’nin tarihçesine baktığımızda;
Natalia Adamantidu yayımladığı “Mübadele Öncesinde Şile’de Yaşam” adlı kitabında 1923 senesinden önce kadınların kızlarına çeyiz hazırlamak amacıyla yünlü, pamuklu ve ipekli kumaşlar dokuduğunu belirtilmiştir. Dokudukları bu kumaşlardan mendil, gömlek, masa örtüleri dikip daha sonra kumaşları ince ince süslemişlerdir. Bu dönemde kadınlar ipek böceğinden ipek elde etmiş, yıkanmamış yünden dokumalar yapmışlardır.
1970’lerin başında ise Şile’deki 500’ü aşkın dokuma tezgahında çalışan yaklaşık 1500 kadın ortalama 130 bin top ya da 2 milyon 600 bin metre Şile bezi üretmekteydi. Şile’ye bağlı 40 köyde dar enli bez üretebilen oldukça ilkel 350 el tezgâhı da bulunmaktaydı.
1971 yılında Batı Almanya, Fransa, Hollanda, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yaklaşık olarak 30 milyon liralık Şile Bezi ihracatı yapılmıştır. Bu yıllarda dönemin trend akımı olan hippilerin Türkiye’ye ziyaret ettiği dönemde beğenip giyindikleri, ülkelerine dönerken yakınlarına hediye etme amaçlı satın aldıkları Şile Bezi’nden giysiler Avrupa’ya kadar yayılmıştır. Paris’te doğu motiflerinin moda olduğu 1971 senesinde ise el işi motiflerle süslenmiş Şile bezlerinden giysiler Paris’te ünlü butiklerde tanesi 60 Fransız frangından (200 lira) satılmıştır.
1972 senesinde İngiltere’de bulunan bazı satıcılar, dergi ve gazetelere Şile Bezi’nden giysiler ile ilgili reklam vermiş, müşterilerine özel sipariş ile Türkiye’den Şile Bezi’nden üretilmiş giysiler tasarlayabileceklerini yazmışlardır. Aynı yıl İngiltere’de Şile Bezi’nden bluzlar 2,75 İngiliz sterlininden (100 tl) satılmıştır. Türkiye’de ise 1970’lerin ünlü moda tasarımcısı Zuhal Yorgancıoğlu, Şile Bezi’nin 1970’lerde moda olmasıyla dünya modasının hâkimiyetini elinde tutan Avrupalı tasarımcılar ile büyük bir rekabete girdiğini belirtmiştir.
Gallery Les Arts Turcs
https://www.lesartsturcs.com
LOCATION of our Culture Center in Sultanahmet :
https://goo.gl/maps/uXuyRmELZsx